Hamilelik süreci sadece bebeğin gelişimi açısından değil, aynı zamanda annenin sağlığının takibi için de oldukça hassas bir dönemdir. Bu sürecin sağlıklı ilerlemesi için çeşitli tarama testleri, kontroller ve ultrasonlar planlı şekilde yapılmalıdır. Hangi testin hangi hafta aralığında yapılması gerektiğini bilmek, hem risklerin erken tespiti hem de gebeliğin doğru takip edilmesi açısından son derece önemlidir.
Gebelikte yapılan testler, sadece bebeğin sağlık durumu hakkında bilgi vermez; aynı zamanda annenin olası sağlık sorunlarını da önceden ortaya koyabilir. Bu yazıda, gebelik haftalarına göre yapılması gereken başlıca testleri ve kontrolleri detaylı bir şekilde ele alacağız.
| Hafta Aralığı | Yapılması Gereken Test / Kontrol |
|---|
| 6–8. haftalar | İlk muayene, kalp atışı, kan ve idrar testleri |
| 9–10. haftalar | NIPT testi (isteğe bağlı genetik tarama) |
| 11–14. haftalar | İkili tarama testi, ense kalınlığı ölçümü |
| 15–18. haftalar | Üçlü veya dörtlü tarama testi |
| 20–22. haftalar | Detaylı ikinci düzey ultrason |
| 24–28. haftalar | Şeker yükleme testi, kan uyuşmazlığı iğnesi |
| 30–34. haftalar | Büyüme takibi, sıvı ölçümü, kilo & tansiyon kontrolü |
| 36. hafta sonrası | NST testi, doğum pozisyonu değerlendirmesi |
6–8. Haftalar: İlk Muayene ve Kalp Atışı
Hamileliğin ilk tespiti genellikle evde yapılan gebelik testleri ile olur. Ardından doktor kontrolü ile gebeliğin rahim içinde olup olmadığı ve kaç haftalık olduğu doğrulanır.
- İlk muayene: Vajinal ultrason ile gebelik kesesi görüntülenir.
- Kalp atışı kontrolü: Genellikle 6. haftadan itibaren fetal kalp atışı duyulabilir.
- Kan testleri: Kan grubu, RH faktörü, tam kan sayımı, tiroid fonksiyon testleri, hepatit B, C, HIV, Rubella (kızamıkçık) ve sifiliz taramaları yapılır.
- İdrar testi: İdrar yolu enfeksiyonu ve protein kaçağı açısından incelenir.
9–10. Haftalar: NIPT Testi (Non-invaziv Prenatal Test)
- NIPT (isteğe bağlı): 10. haftadan itibaren uygulanabilir. Anne kanında bulunan fetal DNA’yı analiz ederek Down sendromu (Trizomi 21), Trizomi 18 ve Trizomi 13 gibi genetik anomalilerin riski değerlendirilir.
- Bu test invazif değildir ve gebeliğe zarar vermez. Genellikle ileri yaşta gebeliklerde veya riskli gebeliklerde önerilir.
11–14. Haftalar: İkili Tarama Testi ve Ense Kalınlığı
- İkili test (11–14. hafta arası): Kan testi ve ultrason ile birlikte yapılır. Bebekte Down sendromu riski açısından tarama sağlar.
- NT ölçümü (ense kalınlığı): Ultrasonla yapılan bu ölçüm, ense bölgesindeki sıvının kalınlığını değerlendirerek kromozomal hastalıkların ön tanısını verir.
- Burun kemiği değerlendirmesi de bu hafta yapılan taramalara eklenebilir.
🔍 İkili test tarama niteliğinde olup teşhis koymaz, sadece olasılık bildirir. Riskli sonuçlar durumunda CVS (koryon villus biyopsisi) önerilebilir.
15–18. Haftalar: Üçlü ya da Dörtlü Tarama Testi
- Üçlü test: AFP, β-hCG ve estriol hormonlarını içerir. Nöral tüp defekti ve kromozomal anomali riskini değerlendirir.
- Dörtlü test: Üçlü teste inhibin-A'nın da eklenmesiyle daha geniş bir tarama sağlar.
- Bu testler 16. haftada en doğru sonuçları verir.
Not: Eğer ikili test yapılmışsa üçlü/dörtlü test tekrar edilmez; ancak bazı durumlarda doktor gerekli görebilir.
20–22. Haftalar: Detaylı Ultrason (İkinci Düzey)
- Detaylı fetal anatomik ultrason: Bebeğin beyin yapısı, omurga, kalp, böbrekler, mide, mesane, kollar, bacaklar gibi tüm organları detaylı şekilde incelenir.
- Kalp odacıkları, kalp kapakçıkları ve büyük damarlar görüntülenir.
- Bu ultrason, gebelikte en önemli tarama testlerinden biridir ve bir perinatolog tarafından yapılması önerilir.
24–28. Haftalar: Şeker Yükleme Testi ve Kan Uyuşmazlığı
- 50 gr glukoz tarama testi (OGTT): Genellikle açlık gerektirmez. 1 saat sonra kan şekeri ölçülür.
- Eğer sonuç sınırda veya yüksek çıkarsa, 100 gr’lık OGTT yapılır.
- Kan uyuşmazlığı (Rh uyuşmazlığı) varsa: Anneye 28. haftada anti-D immünglobulin iğnesi uygulanır.
- Bu dönemde aynı zamanda hemoglobin (anemi), idrar testi ve tansiyon takibi yapılır.
30–34. Haftalar: Büyüme Takibi ve Rahim Ölçümleri
- Bebekte büyüme geriliği veya fazla kilo alımı olup olmadığı kontrol edilir.
- Amniyotik sıvı miktarı, plasenta yerleşimi ve rahim ağzı uzunluğu değerlendirilir.
- Anne adayının kilo artışı, tansiyonu ve kan değerleri izlenir.
36. Hafta ve Sonrası: NST ve Doğuma Hazırlık
- NST (Non-Stress Test): Bebek kalp atım hızı ve hareketleri değerlendirilir. Kasılmalar izlenebilir.
- Vajinal muayene: Rahim ağzı açıklığı, bebeğin baş pozisyonu ve pelvis uyumu kontrol edilir.
- Doğuma yaklaşıldığında doğum şekli planlaması yapılır (normal doğum vs sezaryen).
- Bebeğin doğum kanalına yerleşme durumu ve plasentanın pozisyonu netleştirilir.
Gebelik Boyunca İzlenmesi Gereken Diğer Değerler
- Tansiyon ölçümü: Her kontrolde yapılmalı; gebelik hipertansiyonu riski taşır.
- Kilo takibi: Gebelik boyunca ortalama 9–15 kg arası kilo artışı normal kabul edilir.
- İdrar ve kan değerleri: Enfeksiyon, protein kaçağı ve şeker düzeyleri için izlenmelidir.
- Fetal hareket takibi: 28. haftadan sonra bebeğin hareket sıklığı önemlidir. Hissedilen hareketler, bebeğin iyilik halini gösterir.
Gebelik Takvimine Uygun Hareket Etmenin Önemi
Gebelikte testlerin zamanında yapılması, hem bebekte doğumsal anormalliklerin erken tespiti hem de annenin sağlığının korunması açısından kritik öneme sahiptir. Takip eksikliği veya geciken testler, geri dönülemez sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle hem test tarihlerini not almak hem de doktor randevularına düzenli gitmek gerekir.
Gebelikhesaplama.net olarak sunduğumuz araçlarla, son adet tarihinize göre kaç haftalık hamile olduğunuzu kolayca hesaplayabilir ve bu yazıdaki test zamanlamalarını kendi gebelik takviminize uyarlayabilirsiniz.
📌 Bu içerik yalnızca bilgilendirme amacı taşır. Tanı ve tedavi için mutlaka kadın doğum uzmanınıza danışınız.
